A.F.A.M. Wetzer, 7 juli 2007

Mariabeeld

restauratie: Jacques de Bresser en later George Piretti
datering: z.j.
locatie: Mariakapel, Lepelstraat

Het beeld is in 1825 door de heren Frijhoff en Pompe op deze plaats gevonden toen zij daar een pand kochten t.b.v. hun distilleerderij, die wat verder naar achteren stond. Staat sedert 1866 meer in de belangstelling door een cholera-epidemie met 299 doden, waarna de route van de Beeweg werd verlegd langs dit beeld. Werd ook wel "Onze Lieve vrouw tussen de tonnekes" genoemd. Werd ooit door Van der Geld gerestaureerd. In 1944 werd het beschadigd, door Jacques de Bresser gerestaureerd en geplaatst in een speciaal kapelletje. In 1977 door vandalen van haar sokkel gehaald en ernstig beschadigd, nu is het gerestaureerd door George Piretti. Boven de ingang een goudkleurige ster met de naam "De Kleine Beer" naar het pand dat in de 17e eeuw ongeveer op deze plaats stond.
Kring Vrienden 's-Hertogenbosch
Beeldhouwkunst

30. Mariabeeld

Visstraat, in een nis, ter hoogte van de Lepelstraat

afmetingen: 58 x 160 cm
materiaal: steen
Beeld van een staande H. Maria met Jezus op de arm. De houding van de figuur en de plooival doen laat gotisch aan.
Het beeld werd in 1825 gevonden in de schuur van een pand in de Lepelstraat, onder het stof en vuil. Het hoofd van Jezus ontbrak en is er bij een latere restauratie aan toegevoegd. Het beeld werd op de binnenplaats gezet en sindsdien maakt het deel uit van de aloude 'beeweg' (De Stille Omgang).
Van de herkomst van het beeld is niets bekend.8 Het beeld werd beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog en gerestaureerd door Jacques de Bresser. In 1977 werd het nogmaals gerestaureerd door George Piretti nadat het door vandalen was vernield. De plaats in de nis in de Lepelstraat is tijdelijk. Als de nieuwe gebouwen op de oorspronkelijke plaats en het nieuwe kapelletje voltooid zijn, verhuist het beeld weer naar de Lepelstraat.
14
Noten
8.Daar het beeld in 1825 gevonden werd kan het geen resultaat zijn van de neogotische opleving (die eigenlijk pas goed op gang kwam in de tweede helft van de negentiende eeuw). Het is ook niet waarschijnlijk dat het beeld Belgische import is uit de achttiende of begin negentiende eeuw, aangezien dat toch zeker gepaard had moeten gaan met een meer barok uiterlijk. Overigens is het in dit geval zeer moeilijk om af te gaan op bepaalde stijlkenmerken omdat het beeld meerder keren het voorwerp van restauratie is geweest. De houding van de figuur en de draperie wijzen eerder in de richting van (neo)gotiek. Immers, de produktie van de religieuze sculptuur lag hier na 1629 vrijwel stil en de schuilkerken waarvan de katholieken tot 1795 gebruik moesten maken waren veelal zeer sober ingericht. Mogelijk is dit beeld afkomstig van een kerk of klooster dat ooit in de buurt kan hebben gestaan van de plaats waar het beeld in 1825 werd gevonden.
M.B. Grotens-Kos, Beeldhouwkunst in de open lucht in 's-Hertogenbosch (1988) 14
Oe gotte kčk daor

Mariabeeld in Lepelstraat

door Henny Molhuysen

Afgelopen zondag was het weer moederdag. Op deze dag trok weer een plechtige bidtocht met de Zoete Moeder van 's-Hertogenbosch langs de aloude beeweg. Onder de vele Mariabeeldjes die men onderweg passeerde, bevond zich ook nu weer het Mariabeeld in de Lepelstraat.
Toen in 1825 de heren Frijhoff en Pompe een pand in de Lepelstraat kochten voor hun distilleerderij, vonden zij onder het vuil bedolven een groot stenen Mariabeeld. Het hoofd van het Jezuskindje ontbrak (en is bij een latere restauratie toegevoegd). Het Mariabeeld werd op de binnenplaats gezet, waar het door de Bosschenaren wel gezien kon worden, doch men besteedde er nog geen speciale aandacht aan.
Dit veranderde in 1866. In dat jaar heerste er een cholera-epidemie in de stad, die 299 doden eiste. Tot dat jaar liepen alleen de vrouwen heimelijk de omgang. Nu besloten ook de mannen op initiatief van J. Dirks mee te doen en voor het eerst sinds 1629 liep men weer in grote getale en in het openbaar de oude bidweg.
De Sint-Jan was echter gesloten. In verband met de cholera moesten de stedelijke autoriteiten echter onmiddellijk toegang hebben tot bepaalde panden, waaronder ook de distilleerderij in de Lepelstraat, waar op de binnenplaats het Mariabeeld stond. Omdat men niet bij het beeld van Onze Lieve Vrouw van 's-Hertogenbosch kon bidden, besloot men iets van de oude beeweg, die vroeger rechtstreeks van de Kruisstraat naar de Visstraat liep, af te wijken en langs het Mariabeeld in de Lepelstraat te lopen, dat nu duidelijk zichtbaar op de binnenplaats stond. Sedert 1866 heeft de beeweg dus een iets andere route gekregen.
Bij de bevrijding van 's-Hertogenbosch in 1944 werd het bedrijf en het woonhuis (nu eigendom van de familie Van Meerwijk) voor driekwart verwoest. Ook het Mariabeeld was beschadigd en werd door de beeldhouwer Jacq. de Bresser, werkzaam aan de restauratie van de Sint Jan, gerestaureerd. De nieuwe gebouwen van de distilleerderij kwamen op een andere rooilijn te staan. In het bouwplan werd een apart Mariakapelletje opgenomen, waar Maria sedertdien staat. Tegenwoordig is er een hoog hekwerk voor geplaatst. Helaas is dit noodzakelijk gebleken, toen in maart 1977 vandalen het beeld van zijn sokkel haalden en vernielden. Gelukkig kon het nog gerestaureerd worden en dankzij milde gaven van velen stond het beeld op 8 mei van dat jaar volledig gerestaureerd weer op zijn plaats. De restauratie geschiedde door George Piretti, nu onder toezicht van Jacq. de Bresser.
Brabants Dagblad vrijdag 13 mei 1983
Afbeeldingen

Onbekend

7 juli 2007
   
Artikelen
1977

Redactie

Het Maria-beeld in de Lepelstraat
Kring vrienden 's-Hertogenbosch (1977) 		 
1983

Henny Molhuysen

Oe gotte kčk daor : Mariabeeld in Lepelstraat
Brabants Dagblad vrijdag 13 mei 1983 (foto) 		 

Locatie

Google Maps
Monumentenkaart
OpenStreetMap

Op deze pagina

Afbeeldingen
Artikelen
Beeldhouwkunst
Oe gotte kčk daor
URL om naar deze pagina te linken:

Bossche Encyclopedie |